کودکانی که شیطنت می کنند را هیچ جا نمیتوانید ببرید! گرچه ممکن است این گونه کودکان، در منزل رفتار خوبی داشته باشند، ولی در مکانهای عمومی به شیطانهای کوچکی تبدیل میشوند که امان از شما میبرند و نمیگذارند به کارتان برسید.
معمولا، مشکل این است که این گونه کودکان آموختهاند که تنبیه رفتار نادرست در خارج از منزل با تنبیه همان کار در منزل تفاوت دارد و حتی ممکن است در خارج خانه از تنبیه و پیامد خبری نباشد. علت این امر هم واضح است. ممکن است شما ترجیح دهید که در جمع، کودک را تنبیه نکنید یا اینکه به کودک بگویید تنبیه خواهد شد، ولی زمان این تنبیه خیلی دور باشد («بعدا تو خونه باهات کار دارم.»)
در این مقاله از ذهن برتر راه هایی پیشنهاد شده است که به شما کمک می کند، وقتی با کودک به بیرون از منزل می روید اوقات دلچسبتری داشته باشید.
1- بیش از حد توقع نداشته باشید
از یک کودک سه ساله توقع نداشته باشید که یک ساعت تمام، صبورانه در صف یک رستوران منتظر بماند، بی آنکه وسیلهای برای سرگرمی در دست داشته باشد. حتی به مخیلهتان راه ندهید که کودک دو ساله بتواند یک سخنرانی را تحمل کند. از خود بپرسید، آیا درست است کودکتان را هر روز با خود به خرید ببرید؟
2- درباره کارتان بیندیشید
کودک را در وضعیتی قرار ندهید که نتواند تحمل کند. برای کودک توضیح دهید قرار است کجا بروید، چه بکنید و این کار چه قدر طول خواهد کشید. بکوشید هر طور که امکان دارد بیرون رفتن از منزل را برای کودک لذتبخش کنید.
3- رفتار مثبت را تحسین کنید
اغلب، والدین در مورد زمانهایی که کودکشان رفتار خوبی دارد حرفی نمیزنند و فقط زمانهایی را میبینند که کودک، دردسر ایجاد میکند. به یاد داشته باشید که باید حواستان به زمانهایی که کودک سزاوار تحسین است، باشد و در این زمانها، بی درنگ کودک را تحسین کنید.
برای نمونه، به سوزان بگویید که در منزل عمه پگی رفتار خیلی خوبی داشته از او برای آنکه در صف صندوق سوپر مارکت آرام در انتظار ایستاده، تشکر کنید.
4- از ایجاد دردسر و شیطنت پیشگیری کنید
کمی پیشگیری میتواند جلوی ایجاد بسیاری از مشکلات را بگیرد.
5- از پیش برنامهریزی کنید
یک اسباببازی و یا وسیله سرگرم کنند همراه داشته باشید تا در صورت لزوم، آن را به کودک بدهید. میتوانید از کودک بخواهید یکی از اسباببازیهایش را که دوست دارد به دایی جری نشان بدهد با خود بیاورد.
6- کودک را از برنامه آگاه کنید
برای کودک توضیح دهید که کجا میروید و میخواهید چه بکنید؟ بگذارید او بداند باید انتظار چه چیزی را داشته باشد.
7- توقعات خود را به کودک بگویید
کودک را به روشنی از توقعات خود آگاه سازید و کاملا واضح به او بگویید که چه باید بکند. همچنین، او را از پیامدهای احتمالی عدم همکاریاش آگاه سازید.
8- برای جلوگیری از شیطنت کودک از دیگران کمک بگیرید
گاهی نزدیکان شما باعث تشدید ناآرامی کودک میشوند. با آنها صحبت کنید. مثلا به پدرتان بگویید: «پدر، جک از بودن با شما لذت میبرد، ولی شما او را به هوا پرتاب میکنید و نمیدانید وقتی با من تنها میشود چه قدر اذیت میکند. لطفا از این به بعد با او بازیهای آرامتری بکنید.»
9- اگر میخواهید برای مدتی از کودکتان دور شوید، برنامهای را پایهریزی کنید
مثلا اگر قرار است کودکتان در منزل مادر بزرگش بماند، قوانین را برای او بازگو کنید. «جری، من به مادر بزرگ گفتهام که تو میتوانی تا ساعت هفت و نیم بازی کنی.
بعد از اون باید برای خواب آماده بشی و بعد از اینکه مادر بزرگ برات قصه خوند، بخوابی. اگر مادر بزرگ از تو راضی باشد و شیطنت نکنی، صبح میتونی برنامه کودک رو ببینی»
10- پیگیر باشید
نباید رفتارهای کودک را بدون پیامد بگذارید، چه مثبت باشد چه منفی! در مکانهای عمومی هم باید از این قانون تبعیت کنید. البته شما میتوانید پیامدی را برای مکانهای عمومی انتخاب کنید که اجرای آن واقعا ممکن باشد.
هدف نهایی شما این است که با یک حرکت کوچک و یا یک نجوا به کودک بفهمانید که کار بدی کرده و باید منتظر پیامد آن باشد. گاهی یک نگاه هم میتواند پیام شما را به کودک برساند، ولی تا رسیدن به این هدف میتوانید از کمکهای زیر بهره بگیرید:
11- از اخراج موقت استفاده کنید
اگر برای شام به رستوران رفتهاید و هر چه به جسی میگویید چنگالت را پرت نکن او توجه نمیکند، به او اخطار کنید: «جسی اگر به این کارت ادامه بدی باید بری و داخل ماشین بنشینی.»
و در صورت لزوم، او را از جایش بلند کنید و از رستوران خارج کنید؛ حتی اگر در راه جیغ کشید. البته شما شرمنده خواهید شد، ولی بدانید که اگر همین حالا واکنش نشان بدهید در آینده مشکلات کمتری خواهید داشت. در ماشین به او بگوئید: «هر وقت آروم شدی و دیدی میتونی جیغ نکشی بگو تا با هم برگردیم سر میز شام»
12- قاطع باشید و تردید نکنید
ممکن است بیندیشید آیا این کار فایدهای هم دارد؟ ولی بدانید که اگر درست عمل کنید، دفعه بعد ممکن است با یک اشاره کوچک: باید بریم تو ماشین؟ بتوانید کودک را ساکت کنید.
به عنوان پیامد رفتار بد در مکانهای عمومی، اجازه یکی از کارهایی را که کودک دوست دارد انجام دهد، از او بگیرید و سر حرف خود بایستید. هیچگاه، کودک را به چیزی که نمیتوانید به آن عمل کنید، تهدید نکنید.
اگر تولد پدربزرگ است و شما چندین مهمان دعوت کردهاید و جیمی در لباس پوشیدن همکاری نمیکند و لجبازی میکند، او را تهدید نکنید که: «اصلا مهمانی رو به هم میزنم.» چون این کاری نیست که شما بتوانید انجام دهید و لزومی هم ندارد.
13- برای جلوگیری از شیطنت کودک یک برنامه آموزشی طرحریزی کنید
اگر بدرفتاری در جمع، تبدیل به یک مسأله دائمی شده است، از دوست یا فامیل کمک بخواهید و یک برنامه آموزشی طراحی کنید.
قبل از اینکه منزل را ترک کنید، به کودک توقعات خود را به روشنی بگویید و برای او توضیح دهید که پیامد عمل نکردن به توقعات شما چیست؟ همچنین، به او بگویید که اگر خوب عمل کند شما چگونه به او پاداش خواهید داد. در اینجا یک برنامه فرضی آمده است:
روز اول:
به منزل عمه بتی بروید تا با هم دسر بخورید. اگر کودک شیطنت کرد به او اخطار دهید و در صورت لزوم، دست او را بگیرید و منزل عمه را ترک کنید و به منزل خود بیایید.
برای کودک، توضیح دهید که چرا چنین کردهاید. سپس، به پرستار کودک که قبلا به او گفتهاید منتظر تماس شما باشد، تلفن کنید و از او بخواهید که به منزلتان بیاید. کودک را به او بسپارید و به مهمانی منزل عمه برگردید.
روز دوم:
به منزل مادر بزرگ بروید (یا مکان دیگری که کودک واقعا دوست دارد)، ولی کودک را با خود نبرید. بار دیگر او باید همراه پرستارش در خانه بماند. برای او توضیح دهید چرا چنین میکنید. به او بگویید که اگر بخواهد باز با شما بیرون بیاید، باید به شما ثابت کند که میتواند رفتار خوبی داشته باشد و شیطنت نکند.
روز سوم:
دوباره امتحان کنید. کودک را به جایی که دوست دارد ببرید و توقعات خود را برای او بازگو کنید و در صورت تکرار رفتارهای بد و شیطنت ، بار دیگر او را به منزل ببرید و به دست پرستار بسپارید.
اگر کودک همکاری کرد و رفتار خوبی داشت و شیطنت نکرد، او را تحسین کنید و اجازه دهید جای دیگری را برای رفتن انتخاب کند تا در فرصت مناسب او را به آنجا ببرید. (در صورتی که کودک پرستار نداشت، برادر با خواهرش میتواند نقش پرستار را ایفا کند.)