وقتی تصمیم میگیرید صاحب فرزندی شوید، در واقع مسئولیت سنگین تربیت او را هم پذیرفتهاید. تربیت کودکان به معنی تعلیم دادن و پرورش است. وقتی فرزندان خود را تربیت میکنید، به آنها می آموزید چگونه رفتار نمایند، یعنی شما با قانونگذاری و اعمال انضباط به آنها کمک میکنید تا تکالیف خود را بدانند. این مسأله احساس امنیت و آرامش خاطر آنان را افزایش میدهد و از آنجاییی که کودکان دوست دارند حس کنند والدینشان از آنان راضی هستند. با ارائه توجه و محبت مناسب از سوی خانواده گام مهمی در ارتقا بهداشت روان کودک و اطرافیان برداشته میشود.
کودک بدون مشکل وجود ندارد ولی مشکلات کودکان قابل درمان است. نکتهی مهم نحوه انجام اصول تربیت کودکان است. چنانچه اصول تربیت فرزندان اشتباه باشد یا با خشونت و بیتفاوتی ارائه شود، کودک آن را نمیپذیرد. یک خانوادهی خوب باید بتواند تربیت و انضباط را به نحوهی شایستهای برقرار نماید.
در تربیت کودکان مانند هر کار دیگر با مشکلاتی روبهرو خواهیم شد. اگر والدین از روشهای صحیح تربیتی آگاه باشند، با تمرین و به مرور زمان تجربه و مهارت آنان افزایش خواهد یافت و در تربیت فرزندشان موفقتر خواهند بود.
-
در کوتاه مدت انتظار پیشرفت زیادی از فرزندتان نداشته باشید:
موارد زیادی وجود دارد که دوست دارید به فرزندان خود بیاموزید ولی هیچ رفتاری با یک بار آموختن به دست نمیآید کودکان نیز همیشه برای فراگرفتن آمادگی ندارند. آموزش نیاز به وقت، حوصله و موقعیت شناسی دارد. اگر والدین در این کار صبر و پشتکار نداشته باشند، خسته میشوند یا از کوره در میروند، و احترام خود را نزد فرزندان از دست خواهند داد. در این صورت فرزندان به خواستههای آنها بیتوجه خواهند شد و خود را موظف به انجام آنها نخواهند دانست. تربیت کودکان مسئولیتی یک روزه نیست، آرامش، پایداری و مقاومت میخواهد.
-
پیشرفتهای کوچک فرزندتان را هم درنظر بگیرید:
فرزندان و والدینی که از هر نظر کامل و بیعیب باشند وجود ندارند. فرزندان همیشه آنگونه که والدین توقع دارند عمل نمیکنند. مشکلات کودکان معمولاً یک شبه حل نمیشود و تغییرات در کودکان و بالغین تدریجی، آرام و مرحله به مرحله صورت می گیرد. برخی از والدین وقتی در تغییر عادات و رفتارهای فرزندشان به مشکل برمیخوردند، به سرعت آشفته و ناامید میشوند و اعتماد به نفس خود را از دست میدهند. حال آنکه باید به پیشرفت های کوچک و تدریجی فرزندشان توجه نمایند زیرا کلید پیشرفتهای بزرگ، تشویق پیشرفتهای کوچک است.
-
هرگز از تحسین فرزندتان غافل نباشید:
تحسینی کوچک برای فرزندان بسیار ارزشمند است. کودکان در هر سنی که باشند تمایل دارند والدین آنها را بپسندند و از آنها راضی باشند. کودک نمیداند کدام رفتار مناسب و کدام نامناسب است. او هر رفتاری را که با واکنش والدین روبهرو شود را به هدف برساند مثبت تلقی کرده و تکرار خواهد کرد. تصور نکنید داشتن رفتار مناسب امری بدیهی و از وظایف فرزند شماست. این طرز تفکر باعث میشود پرتوقع شوید، نسبت به رفتارهای مناسب فرزندتان بیاعتنا شوید و تنها به رفتارهای نامناسب او توجه کنید. مسلماً به جز رفتارهایی که شما را ناراحت میکند، رفتارهای مناسب و مثبت زیادی نیز در فرزند شما وجود داد. اگر با واکنشی تأیید کننده به فرزندتان نشان دهید که از کدام رفتارش راضی هستید، کودک سعی میکند با تکرار آن رضایت بیشتر شما را به دست آورد. نشان دادن نارضایتی از رفتارهای نامناسب تنها زمانی مؤثر خواهد بود که قبل از آن فرزندتان را به دلیل رفتارهای مناسبش تشویق کرده باشید.
-
در هر زمان برای تربیت کودکان تنها روی یک مشکل از کودکان تمرکز کنید:
فرزند شما ممکن است مشکلات متعددی داشته باشد ولی اگر شما بخواهید همهی موارد را با هم اصلاح کنید موفق نخواهید شد. برای موفقیت در تربیت کودکان باید تنها یک مشکل را در نظر بگیرید و پس از حل آن به نوبت به مشکل دیگری بپردازید. هدفتان را با کلمات سادهای که برای کودک قابل فهم باشد برایش توضیح دهید و به او بگویید در این مورد خاص دقیقاً چه انتظاری از او دارید سپس به پیشرفت های هر چند کوچک کودک در راه اصلاح رفتارش دقت نمایید و با واکنشهای مثبت و تحسینآمیز به او بفهمانید که رفتارش مناسب و مورد پسند است.
-
اهدافتان تربیت کودکان را با شرایط کودک منطبق کنید:
اهداف تربیت کودکان خود را با سن، شخصیت، توانایی، رشد عقلی و شرایط محیطی فرزندتان تعیین نمایید. همهی کودکان در یک سن خاص وارد مرحلهی مشابهی نمیشوند و میزان آموزشپذیری آنها نیز به یک میزان نیست. با توجه به اینکهی همهی افراد یک جور نیستند و موقعیتها نیز متفاوت است، یک راه حل قطعی و مستقل برای هر مشکلی وجود ندارند.
-
هماهنگ باشید:
موفقیت والدین در تغییر رفتارهای کودک نیازمند هماهنگی بین پدر و مادر است. پیش از هر اقدامی، رفتارهایی را که میخواهید اصلاح کنید، دقیقاً مشخص کنید و برای رفع آن برنامهای هماهنگ طراحی کنید. شما و همسرتان باید پیش از دست زدن به هر کاری در مورد تربیت کودکتان اتفاق نظر داشته باشید. وقتی تصمیم خود را گرفتید و روی برنامهی اجرایی توافق کردید، هماهنگ و یکسان عمل نمایید.