یک دلیل عمده برای اینکه کودک صحبت شما را قطع میکند، وجود دارد. او میخواهد شما همین الان به او توجه کنید. مثل اکثر رفتارها، قطع کردن صحبت دیگران عادتی است که کودکان به این دلیل میآموزند که مفید واقع میشود. شما احتمالا از این رفتار خوشتان نمیآید؛ ولی آیا خودتان باعث ایجاد آن نبودهاید؟ آیا با اجازه دادن به کودک برای قطع کردن صحبتتان باعث تشدید آن نشدهاید؟
فرض کنید تلفنی صحبت میکنید و مکالمه مهمی هم دارید و کودک وسط حرفتان میپرد و آب پرتقال میخواهد، میپرسد که آیا «تئو» امشب به منزل شما خواهد آمد و با اجازه میخواهد که برود و بازی کند. شما در ابتدا به او پاسخ نمیدهید و به مکالمه خود ادامه میدهید.
کم کم، صدای کودک تغییر میکند. او شروع به نق زدن و شاید گریه کردن و جیغ کشیدن میکند و سرانجام شما تسلیم میشوید. از مخاطب خود میخواهید یک دقیقه گوشی تلفن را نگه دارد و شما به حرف کودک گوش میکنید.
قطع کردن صحبت دیگران عادت ناراحت کنندهای است که می تواند ترک داده شود. دشوارترین بخش برای درمان این رفتار آن است که شما خونسردی خود را طی زمان آموزش حفظ کنید. باید به کودکتان بیاموزید وقتی با کسی کار دارد چه طور باید توجه او را به سوی خود جلب کند، چه زمانی برای صدا کردن او مناسب است و چه طور باید صبر کند که زمان مناسب فرا برسد.
در این مقاله از سایت کتاب و بازی فکری کودکان و نوجوانان ذهن برتر، به شما می آموزیم با کودکانی که صحبت دیگران را قطع می کنند چگونه رفتار کنید.
1- همیشه به کودک نشان دهید که متوجه شدهاید با شما کار دارد
نگذارید کودک احساس کند که به نیازهای او توجهی ندارید. کودک باید دریابد که شما به او توجه دارید؛ ولی الان کار دارید و نمیتوانید به حرف او گوش کنید.
2- در صورت امکان، وقتی کودک کاری با شما دارد فورا به او پاسخ بدهید
او را وادار نکنید که بیش از حد لازم منتظر بماند و رفتار درست کودک را برای جلب توجه تان نادیده نگیرید.
3- علامت بدهید
وقتی نمیتوانید فورا پاسخ بدهید به کودک بفهمانید که او را دیدهاید و یا حرفش را شنیدهاید. علامتی تعیین کنید که نشان بدهد شما او را دیدهاید، برای مثال، دستتان را بلند کنید و یا به کودک بگویید: «یک دقیقه صبر کن!» ولی حواستان باشد که وقتی میگویید: «یک دقیقه به کارتان ده دقیقه طول نکشد.
از همان زمانی که کودک شروع به یادگیری زبان مادری میکند، به او بفهمانید که شما به محض اینکه بتوانید، پاسخ او را میدهید. در ابتدا، همراه با علامت دست و با اشاره، نشان دهید که او را دیدهاید یا حرفش را شنیدهاید تا کودک کم کم بتواند معنای علامت بدون حرف را هم درک کند.
4- کودک را به خاطر صبر کردن تحسین کنید
از کودکتان برای آنکه صبر کرده است تا شما حرفتان یا کارتان تمام شود، تشکر کنید. از او برای صبر و حوصلهاش به منظور جلب توجه شما قدردانی کنید.
5- روش درست قطع کردن صحبت دیگران را به کودک بیاموزید
هیچ یک از ما در هنگام تولد نمیدانستیم که اگر با کسی کار داشته باشیم چه طور باید توجه او را به خود جلب کنیم. پس از کودک انتظار نداشته باشید بی آنکه شما به او یاد دهید، بتواند در صورت لزوم به درستی صحبت دیگران را قطع کند.
6- به کودک یاد بدهید، بگوید: «ببخشید!»
برای او توضیح دهید که وقتی با کسی کار دارد باید ابتدا بگوید: «ببخشید!» یا «عذر میخوام!» و بعد منتظر باشد تا مخاطب پاسخ بدهد. به یاد داشته باشید در مواقع اضطراری، وضعیت فرق دارد و در آن مواقع کودک باید بداند چه طور شما را فورا متوجه خود کند.
اگر کودک شما عادت دارد هنگامی که مشغول صحبت با کسی یا در حال مکالمه تلفنی هستید، حرف شما را قطع کند، به او بیاموزید که واژه «ببخشید!» یادش نرود و حتی به شما هم با زمزمه و با صدای آهسته بگوید «بخشید!». چون شما دوست ندارید وقتی کودک میخواهد با شخص غریبهای صحبت کند ناگهان وسط صحبت او بپرد بیآنکه از او عذر بخواهد.
7- یک نمایش ترتیب دهید
هرگاه فرصتی پیش آمد، سناریوهایی ترتیب دهید که به کودک بیاموزد از کلمهها و عبارتهای مناسب استفاده کند و توجه شما را به سوی خود جلب کند. شما همچنین میتوانید با نمایش به او نشان دهید که بچه بیادب چه طور از دیگران سوال میکند و صحبت آنها را قطع میکند. میتوانید وقتی او حرف میزند، به صورت نمایشی صحبتش را قطع کنید تا او ببیند چه قدر این رفتار آزار دهنده است.
8- الگوی خوبی برای کودکتان باشید خودتان به نصیحتهایی که میکنید، عمل کنید
این رفتار از هر درسی آموزندهتر است.
9- کودک را به صبر کردن عادت دهید
صبر کردن و منتظر شدن مهارتی اکتسابی است و با آموزش ایجاد میشود. اگر کودک عادت کرده که هر وقت صحبت شما را قطع کرد شما بلافاصله به او توجه کنید، باید این عادت را در او تغییر دهید.
10- از علامتهایی که تعیین کردهاید، استفاده کنید
کودک دریابد که او را دیدهاید و میدانید با شما کار دارد. ابتدا کودک را چند لحظه منتظر بگذارید. هدف شما این است که شرایط را در کنترل خود داشته باشید. با علامت به کودک نشان دهید که او را دیدهاید و بعد از چند لحظه که منتظر ماند، خودتان حرفتان را قطع کنید و به حرف کودک گوش کنید. به تدریج زمان بین علامت دادن و پاسخ را طولانیتر کنید حتما کودک را برای اینکه آرام و ساکت منتطر تمام شدن صحبت شما شده، تحسین کنید.
11- از ساعت زنگ دار استفاده کنید
گاهی شما آنچنان سرگرم انجام کاری هستید که نمیتوانید آن را رها کنید و بنابراین، کودک مجبور خواهد بود بیش از چند ثانیه یا چند دقیقه منتظر بماند، به ویژه اگر کار او با حرف حل نشود و نیاز به کمک شما داشته باشد. در این حالت، از یک ساعت زنگ دار استفاده کنید تا کودک بداند چه قدر باید منتظر بماند.
«سالی، باید کارم رو تموم کنم، بیشتر از چند دقیقه طول نمیکشه. وقتی این ساعت زنگ زد کار من تموم میشه و میام.» ساعت زنگ دار را یا خودتان تنظیم کنید و یا از کودک بخواهید ساعت را برای مدت مشخصی تنظیم کند؛ ولی حتما وقتی ساعت زنگ زد، به قول خود عمل کنید.
12- وقتی کودک در حال انتظار است، برای او یک سرگرمی فراهم کنید
در نظر کودک، مدت انتظار پایان ناپذیر است؛ بنابراین وقتی باید منتظر شما بماند، به او یک سرگرمی پیشنهاد کنید تا گذشت زمان برایش آسانتر شود. اگر میخواهید مدتی با تلفن صحبت کنید، با اینکه خیلی کار دارید و وقت ندارید به کار کودک رسیدگی کنید از قبل برنامهریزی کنید و پیشبینی کنید.
مثلا بگذارید آب بازی کند یا اسباببازی مورد علاقه کودک را به دستش بدهید. بهتر این است که کودک را در کاری که مشغول آن هستید دخالت دهید. برای مثال، اگر در حال درست کردن سالاد هستید، بگذارید کودکتان برگهای کاهو را جدا کند و اگر ظرف میشویید، بگذارید چند تا بشقاب را آب بکشد.
خلاصه اینکه همیشه مقداری خوراکی یا اسباببازی در دسترس داشته باشید که هرگاه گرفتار بودید و نتوانستید کار کودک را انجام دهید، با دادن آنها او را سرگرم کنید. با این عمل هم شما به کارتان میرسید و کودک مزاحم کارتان نخواهد شد و هم به او میآموزید که چه طور خودش را سرگرم کند.
13- در مورد طول مدت انتظار، زیاد در حق کودک اجحاف نکنید
کودک را بیش از حد در انتظار نگذارید. شما ممکن است وقتی در یک فروشگاه مشغول صحبت با دوستتان هستید گذشت زمان را فراموش کنید ولی برای کودک تحمل در انتظار ماندن زیاد راحت نیست. اگر کودک پس از مدتی واکنش نامناسبی از خود نشان میدهد، بدانید که شما مسئول آن رفتار هستید.
14- به کودک برای صبر و حوصلهاش پاداش بدهید
وقتی کودکتان حتی وقتی واقعا به حضور شما نیاز دارد صبورانه انتظار میکشد، فراموش نکنید که باید او را تحسین کنید و بلافاصله با آنچه در دسترستان است مثلا یک لیوان آب میوه، یک شکلات کوچک و … به او پاداش بدهید.
15- از روش نادیده گرفتن سنجیده استفاده کنید
وقتی کودک میداند که چگونه باید توجه شما را به سوی خود جلب کند و چگونه منتظر بماند، شما نباید به تلاشهای نادرست او برای جلب توجه، اعتنا کنید. کاملا بیتوجه باشید. فقط وقتی به او توجه کنید که از راه درست وارد شده باشد.
برای مثال، در ابتدا وقتی کودک به شکل نادرستی کار یا حرف شما را قطع میکند، برای او توضیح دهید که «جانی، بگو «ببخشید» و بعد صبر کن تا من کارم تموم بشه!» – ولی وقتی چند بار این مطلب را برای کودک توضیح دادید، دیگر به توضیح کلامی ادامه ندهید و این طور عمل کنید که فقط در صورتی به کودک توجه کنید که از راه درست برای جلب توجه شما استفاده کرده باشد.
فقط وقتی از روش نادیده گرفتن سنجیده استفاده کنید که مطمئن هستید میتوانید به این روش ادامه دهید و آن را رها نخواهید کرد. اگر به این روش ادامه دهید، ممکن است در ابتدا رفتار بد کودک تشدید شود؛ ولی به تدریج، کاهش خواهد یافت.
مطلب مفيدى بود