به این جمله آشنا که به دانش آموزان گفته می شود، توجه کنید: سعی خودت را بکن، تا وقتی من بدانم داری تلاشت را می کنی از تو راضی هستم!
ما اطمینان داریم شما بارها این جمله را به فرزندتان گفته اید، همان طور که احتمالاً والدین شما هم همین را به شما گفته اند؛ ولی واقعاً سعی ات را بکن یعنی چه و بهترین حالتی که کودک شما با توانایی های ویژه خود می تواند به آن دست یابد کدام است؟ اگر واقع بین باشید چه چیزی باید از کودک خود انتظار داشته باشید؟ اگر در درس ریاضی نمره 12 می گیرد، چه واکنشی نشان می دهید؟ و یا اگر بی آنکه درس بخواند در همه درس هایش نمره بیست می گیرد، معنای آن چیست؟
هم کسانی که کمتر از حد انتظار موفقیت کسب می کنند و هم آنها که بیش از حد انتظار به کسب موفقیت نایل می آیند، دچار ناهماهنگی تحصیل با توانایی های شخصی شان هستند. کسی که در تحصیل موفق نیست استعدادهای بالقوه اش در یادگیری را به کار نگرفته است و این ممکن است به علت نبود انگیزه و علاقه به درست تحصیل باشد. ممکن است مشکلات عاطفی، رفتاری و یادگیری، راه جبران گذشته را سد کرده باشد و این احتمال وجود دارد که همین مسأله، سرآغاز مسایل و معضلات مادام العمر کودک شود.
کسی که بیش از آنچه انتظار می رود در درس هایش موفق است برای دستیابی به اهدافی که برای او چندان واقع بینانه و معقول نیستند، تحت فشار قرار می گیرد. وقتی یک کودک – یا بزرگ سال- بی وقفه به خود فشار می آورد که بهتر و بهتر عمل کند، احتمال اینکه سرانجام، روزی خسته شود یا به اصطلاح ببرد وجود دارد. چه بسا او می تواند به همان اهداف با صرف نیروی کمتر و سرعت معقول تر دست یابد، با این تفاوت که در این حالت انرژی بیشتری ذخیره می کند، رفتار و منش طبیعی تری خواهد داشت و انگیزه اش را از دست نخواهد داد.
در اینجا اطلاعاتی آمده است که شما با بهره گیری از آن ها می توانید قدرت یادگیری کودک خود را دریابید و در نتیجه، خواسته ها و انتظارات شما از او منطقی و واقع بینانه خواهند شد. اگر به این نتیجه رسیدید که کودک شما توانایی موفق تر بودن را دارد و یا برعکس، بیش از حد توانش زحمت می کشد، از راه حل هایی که پیشنهاد خواهیم کرد استفاده کنید.
انتظارات واقع بینانه از دانش آموزان را مشخص کنید
این کار به جمع آوری اطلاعاتی درباره کودک نیازمند است که بیشتر آن ها را می توانید از پرونده مدرسه کودک به دست آورید. ممکن است شما به کمک روانشناس مدرسه، مشاور خصوصی یا متخصص امور آموزشی برای آزمایش کودک احتیاج داشته باشید.
- توانایی یادگیری دانش آموزان را بسنجید. کودکان، به طور خدادادی از استعداد یادگیری برخوردارند که با توجه به تأثیرات محیط اطرافشان، توانایی های کودک شکل می گیرد. آزمون های هوشی، به این منظور طراحی شده اند که این ویژگی را با جمع آوری اطلاعاتی درباره توانایی کودک برای حل مسایل بخصوص، اندازه گیری کنند؛ ولی با این مسأله که آیا این گونه آزمون ها می توانند به درستی توانایی یادگیری کودک را اندازه گیری کنند یا نه مورد تردید است.
آزمون های بهره هوشی گروهی، بدین منظور طراحی شده اند که جمعی از دانش آموزان را آزمایش کنند و نتیجه گیری کنند که آیا بهره هوشی آن گروه، بالای 100 است یا زیر 100 -100 مقدار متوسط بهره هوشی است. این آزمون ها را به راحتی می توان انجام داد، ولی نتیجه آن به دقت و درستی نتیجه آزمون های تک نفره نیست؛ زیرا آن آزمون ها را یک روانشناس متخصص انجام می دهد و طوری طراحی شده اند که توانایی های کودک را در زمینه های بسیار گوناگون ارزیابی می کنند. در یک امتحان تک نفره، آزمونگر مهارت های امتحان دادن کودک را مشاهده می کند و برخورد او با مسایل و طرز حل آنها و همچنین، توانایی کودک در غلبه بر خستگی را مورد ارزیابی قرار می دهد.
- نمره بهره هوشی کودکتان را به یک متخصص نشان دهید تا آن را برایتان تفسیر کند. سؤالاتی که باید به آنها پاسخ داده شود عبارتند از: نمره واقعی چیست؟ آیا این یک نمره منفرد است یا نشاندهنده مجموعه ای از نمرات است؟ نمره کودک شما در کدام گروه، دسته بندی می شود؟ بیش از متوسط، متوسط، کمتر از متوسط. آیا گروه های دیگری هم با عنوان نابغه وجود دارند؟ آیا چنین اصطلاحاتی صحیح است؟ نمره کودک شما در مقایسه با همکلاسی هایش چگونه است؟